အေျပာႏႇင့္အေရး (သို႔မဟုတ္) စကားႏႇင့္စာ

လူသားတို႔သည္ စကားကိုေျပာတတ္ၿပီးေနာက္ ႏႇစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာျမင့္ၿပီးမႇ စာအေရးအသားကို တီထြင္ခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ စကား(အေျပာ)သည္ စာ(အေရးအသား)ထက္ ႏႇစ္ေပါင္းမ်ားစြာေစာ၍ ေပၚေပါက္ခဲ့သည္။

 သို႔ျဖစ္၍ ဘာသာစကားဟု ေျပာဆိုလွ်င္ အေျပာ (စ ကားသံ)ကို ရည္ညႊန္းမႈျဖစ္ေၾကာင္း၊ စာ (အေရးအသား)ဟုဆိုလွ်င္ အေျပာ(စကားသံ)မ်ားကို ျမင္သာေအာင္ မႇတ္တမ္းတင္ထားမႈျဖစ္ေၾကာင္း ဘာသာေဗဒႏႇင့္ သဒၵေဗဒပညာရႇင္မ်ားက မိန္႔ဆို သတ္မႇတ္ခဲ့ၾကသည္။

အေျပာႏႇင့္အေရး၊ စကားႏႇင့္စာတို႔၏ အႏႇစ္သာရကို အေမရိကန္ဘာသာ ေဗဒပညာရႇင္ႀကီးတစ္ဦးျဖစ္ေသာ လီအိုနတ္ဘလြမ္းဖီးက ''စာအေရးအသားသည္ ဘာသာစကား(အေျပာ)မဟုတ္။ ဘာသာစကားကုိျမင္သာေအာင္ အမႇတ္အသားမ်ားျဖင့္ မႇတ္တမ္းတင္ ထားျခင္းျဖစ္သည္''ဟူ၍ မိန္႔ဆိုခဲ့သည္။

အေျပာႏႇင့္အေရးဘာသာစကားႏႇင့္ စာေပအေရးအသားသည္ ယႇဥ္ တြဲဆက္ႏြယ္ေနေသာ္လည္းမတူျခား နားသည့္အသြင္ကိုေဆာင္ေနသည္။ အေျပာ (စကားသံ) သည္ အသံသ ေဘာမ်သာျဖစ္၍ အေကာင္အထည္ အထင္အရႇားမရႇိေပ။ ေျပာဆိုၿပီး သည္ႏႇင့္ တၿပိဳင္နက္ေပ်ာက္ကြယ္ သြားတတ္သည္။ ေနရာေ၀းလြန္း လ်င္လည္းၾကားႏုိင္စြမ္းမရႇိေပ။ ထို့ ေၾကာင့္ အေျပာ (စကားသံ) ကို အ ခ်ိန္ၾကာၾကာခံေအာင္ထိန္းသိမ္းထား ၍မရႏိုင္။ ေနရာေ၀းေ၀းသို့ေရာက္ ေအာင္လည္းပို့ေပး၍မရႏိုင္ေပ။ ကမၻာ ဦးအစလူသားတို့သည္ေက်ာက္ျပား၊ သစ္ေခါက္ႏႇင့္ရြံ႕ေစးျပားမ်ားေပၚတြင္ ထင္သာျမင္သာေသာအမႇတ္အသား မ်ားကိုသေကၤတအျဖစ္ေရးျခစ္မႇတ္ တမ္းတင္လ်က္စကားသံအေျပာကိုစာ အေရးအသားအျဖစ္ဖန္တီးခဲ့ၾကသည္။

ပညာရႇင္မ်ား၏အဆိုအမိန့္အရ ကမၻာေပၚတြင္ေျပာဆိုသံုးစြဲေနေသာ ဘာသာစကားေပါင္းခုနစ္ေထာင္ေက်ာ္ ခန့္ရႇိၿပီးယခုအခ်ိန္တိုင္ေအာင္အေျပာ (စကား)သာရႇိၿပီး အေရး (စာေပအ ေရးအသား) မရႇိေသးေသာ ႏိုင္ငံႏႇင့္ လူမ်ဳိးမ်ားရႇိေနေသးသည္ဟုသိရႇိရ သည္။ ထုိနည္းတူ ကမၻာေပၚတြင္ စာအေရးအသားအမ်ဳိးမ်ဳိးသည္ ပထ၀ီအေနအထား၊ ယဥ္ေက်းမႈအရ အမ်ဳိးမ်ဳိးေရးသားမႇတ္တမ္းတင္ေန ၾကေသာ္လည္း အေျခခံအားျဖင့္ ႐ုပ္ပံု၊ စိတ္ကူးအေရးအသား(သာဓက - တ႐ုတ္၊ ကိုရီးယား၊ ဂ်ပန္)ႏႇင့္ ဗ်ည္း သရစုအကၡရာအေရးအသား(သာဓက -ျမန္မာ၊ အဂၤလိပ္)ဟူ၍ ႏႇစ္မ်ဳိးသာရႇိ သည္ဟုအဆိုအမိန့္ျပဳခဲ့ၾကသည္။

အေျပာ (စကား)ႏႇင့္အေရး(စာေပ)သည္ ခြဲျခား၍ မရႏိုင္ေအာင္ ဒြန္တြဲေနေသာ္လည္း မတူျခားနားသည့္ အသြင္ကို ေဆာင္ေနသည္။ စကားေျပာျခင္းႏႇင့္ စာေရးျခင္းတို႔၏ ဒြန္တြဲမႈ၊ မတူျခားနားမႈသေဘာကို ဆရာေဇာ္ဂ်ီက -

စာေရးျခင္းသည္ စကားေျပာျခင္းႏႇင့္ ဆက္ႏြယ္ေနသည္။ စာေရးျခင္းကို အဘယ္ေၾကာင့္ ျပဳသနည္းဟုေမးလွ်င္ စာေရးသူ၏ စိတ္ထဲ၌ရႇိေသာ အနက္သေဘာကို သူတစ္ပါး၏ နားႏႇင့္စိတ္တို႔သို႔ ေရာက္ေအာင္ ပို႔ခ်င္ေသာေၾကာင့္ ျပဳသည္ဟု ေျဖရေပလိမ့္မည္။ ထိုနည္းတူ စကားေျပာ ျခင္းကို အဘယ္ေၾကာင့္ျပဳသနည္းဟုေမးလွ်င္လည္း ေျပာသူ၏စိတ္ထဲ၌ရႇိေသာ အနက္သေဘာကို သူတစ္ပါး၏ နားႏႇင့္စိတ္တို႔သို႔ ေရာက္ေအာင္ပို႔ခ်င္ေသာေၾကာင့္ ျပဳသည္ဟုပင္ ေျဖရေပလိမ့္မည္။ စာေရးျခင္းဆိုသည္မႇာ အရာ၀တၴဳတစ္ခုခုေပၚ၌ ေရးျခစ္ျခင္းျဖစ္၍ စကားေျပာျခင္းဆိုသည္မႇာ ႏႈတ္၊ အာ၊ လွ်ာတို႔ကို လႈပ္ရႇားရျခင္းျဖစ္ရာ ျပဳပံုခ်င္းသာကြဲသည္။ ရည္ရြယ္ခ်က္ျခင္းက အတူတူပင္ျဖစ္သည္ဟူ၍ အဆိုအမိန္႔ျပဳခဲ့သည္။

ဆရာေဇာ္ဂ်ီက စကားေျပာဆိုျခင္းႏႇင့္ စာေရးသားျခင္းတို႔၏ တူညီေသာအခ်က္မ်ား၊ မတူညီေသာအခ်က္မ်ားတို႔ကို ျမန္မာစကားေျပ၏ အေျပာႏႇင့္အေရးဆိုင္ရာ အဆိုအမိန္႔ ေဟာေျပာခ်က္စာတမ္းတြင္ ဤသို႔ ေဆြးေႏြးတင္ျပ မိန္႔ၾကားခဲ့သည္။

စကားေျပာဆိုျခင္းႏႇင့္ စာေရးသားျခင္းတို႔၏ တူညီေသာအခ်က္မႇာ စကားေျပာသည္ျဖစ္ေစ၊ စာေရးသည္ျဖစ္ေစ ရည္ရြယ္ခ်က္ရႇိျခင္း ျဖစ္သည္။ ရည္ရြယ္ခ်က္မရႇိဘဲ မည္သူမွ် စကားေျပာမည္မဟုတ္။ ရည္ရြယ္ခ်က္မရႇိဘဲ စကားေျပာသူသည္ စိတ္မႏႇံ႔သူကဲ့သို႔ ျဖစ္ႏိုင္သည္။ ရည္ရြယ္ ခ်က္မရႇိဘဲ စာေရးသူသည္လည္း ထိုအတိုင္းပင္ ျဖစ္ႏိုင္သည္။

စကားေျပာသည္ကို အမႇတ္တမဲ့ ေပါ့ေပါ့ဟု ထင္ျမင္တတ္ၾကသည္။ အမႇန္မႇာ မိမိေျပာေနသည့္စကားကို မိမိနားကၾကားေနရ၍ သိရႇိကာ ထိုအသိေၾကာင့္ မိမိ၏ ရည္ရြယ္ခ်က္သို႔ ေရာက္ေအာင္ေျပာသြားႏုိင္စြမ္း ရႇိသည္။ စာေရးသားရာတြင္လည္း စကားေျပာသကဲ့သို႔ပင္ နားကၾကားေန၍ ေရးေနျခင္းျဖစ္သည္။ နားကၾကားၿပီး ေရးေနသည္ကို မ်က္စိျဖင့္ၾကည့္၍ ေရးသည္မဟုတ္ပါလားဟု ေမးႏုိင္သည္။ သာမန္အားျဖင့္ မ်က္စိႏႇင့္ၾကည့္၍ ေရးေနပါသည္ဟု ေျဖရမည္ျဖစ္သည္။ ဤသို႔မဟုတ္ဘဲ ေရးေနသည့္အခ်ိန္အတြင္း၌ ကိုယ့္စကားကို ကိုယ္ၾကား ေနျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ စိတ္နားျဖင့္ ၾကားေနျခင္းျဖစ္သည္။
ပရိသတ္မ်ားအတြက္မူ စကားေျပာသည္ကို နားေထာင္ရျခင္းႏႇင့္ စာအေရးအသားကို ဖတ္ရျခင္းတို႔၌ မတူေသာအခ်က္မ်ားကို သိရႇိႏုိင္သည္။ နားေထာင္ေနသူသည္ အနည္းဆံုး စကားေျပာသူ၏အသံကို ၾကားေနရသည္။ စာဖတ္ေနသူသည္ စာေရးဆရာ၏အသံကို လံုး၀မၾကားရေပ။ သို႔ရာတြင္ စာေရးဆရာကဲ့သို႔ပင္ စာဖတ္သူတို႔တြင္လည္း စိတ္နားရႇိသျဖင့္ စာဖတ္သူ၏ စိတ္နားျဖင့္ ၾကားႏုိင္ေအာင္ စာေရးဆရာကလည္း စာေရးသည့္အခါ စိတ္နားျဖင့္ ေရးရသည္။

စကားေျပာဆိုျခင္းႏႇင့္ စာေရးသားျခင္းတို႔၏ တူညီေသာ အခ်က္မႇာ စကားေျပာသည္ျဖစ္ေစ၊ စာေရးသည္ျဖစ္ေစ ရည္ရြယ္ခ်က္ရႇိျခင္းျဖစ္သည္။ ရည္ရြယ္ခ်က္မရႇိဘဲ မည္သူမွ် စကားေျပာမည္ မဟုတ္။ ရည္ရြယ္ခ်က္မရႇိဘဲ စကားေျပာသူသည္ စိတ္မႏႇံ႔သူကဲ့သို႔ ျဖစ္ႏိုင္သည္။ ရည္ရြယ္ခ်က္မရႇိဘဲ စာေရးသူသည္လည္း ထိုအတိုင္း ပင္ျဖစ္ႏိုင္သည္ ...

စာေကာင္းေပေကာင္း ေရးတတ္မႈ ရႇိ၊ မရႇိ။ စကားေျပာ ေကာင္း၊ မေကာင္းတို႔သည္ စကားေျပာေကာင္း သူ၊ ေဟာေျပာသူ၊ စာေရးသူတို႔၏ သက္ေသ၊ အၾကည့္အ႐ႈ၊ အမႇတ္အသား စသည္တို႔တြင္ တည္မီလ်က္ရႇိသည္။ ထိုအခ်က္တို႔သည္ သင္ယူ၍ရေသာကိစၥမ်ဳိး မဟုတ္ေပ။

အခ်ီအခ်စကားမ်ဳိး ေရးသားရာတြင္ ေျပာသံ(စကားသံ)အတိုင္း ေရးၾကသည္မႇာသဘာ၀က်သည္ဟုဆိုႏိုင္ ေသာ္လည္း ေဆာင္းပါးမ်ား၊ စာ တမ္းမ်ားေရးၾကရာတြင္မူ ေျပာသံ (စကားသံ) အတုိင္းမဟုတ္ဘဲ ေျပာ ဟန္ (စာေရးဟန္)အတိုင္းသာေရး သင့္သည္ဟုထင္ျမင္မိသည္။ ျမန္မာ စကား၏သဘာ၀စည္းကမ္းတစ္ခု မႇာ ေရးလ်င္အမႇန္၊ ဖတ္လ်င္အသံ ဟုဆိုသျဖင့္ ေနရာတကာတြင္ ေျပာ သံ (စကားသံ)အတုိင္းေရးဖို့လိုမည္ မထင္ေပ။ သာဓကအားျဖင့္ - လမ္း ေလ်ာက္ သည္ကို လမ္းေရႇာက္ ဟု လည္းေကာင္း၊ စားပါ ကို စားဘာ ဟုလည္းေကာင္း ေျပာသံ(စကားသံ) အတိုင္းေရးသားခဲ့လ်င္ ဖတ္႐ႈရေသာ စာဖတ္ပရိသတ္တို့ႏႇင့္ ျပႆနာေပၚ ႏုိင္သည္။ ဆင္ျခင္ၾကည့္ၾကေစခ်င္ ပါသည္ဟူ၍ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

အေျပာ(စကား)ႏႇင့္ အေရး (အေရးအသား)တို႔၏ မတူညီမႈကိုလည္း ေျပာျခင္း၏ ရည္ရြယ္ခ်က္ႏႇင့္ ေရးျခင္း၏ ရည္ရြယ္ခ်က္တို႔သည္ တူေသာ္လည္း ေျပာျခင္းအလုပ္ႏႇင့္ ေရးျခင္း အလုပ္တို႔သည္ မတူညီ။ ေျပာေသာ အလုပ္သည္ အနည္းဆံုးနားေထာင္သူတစ္ဦးအနီးတြင္ ရႇိရန္လိုသည္။ ေျပာသူကေျပာေသာအခါ နားေထာင္သူသည္ အသံေန၊ အသံထားကို လည္းေကာင္း၊ မ်က္ႏႇာကိုယ္ဟန္ အမူအရာကိုလည္းေကာင္း ၾကားလည္း ၾကားရ၊ ျမင္လည္း ျမင္ေနရသည္။ ထိုအခါ ေျပာသူ၏ အသံအကူအညီျဖင့္ နားေထာင္သူသည္ ေျပာသူ၏ ဆိုလို ရင္းကို အလြယ္တကူ နားလည္ႏိုင္သည္။

ေရးသူအတြက္တြင္မူ ထုိသို႔ မဟုတ္ေပ။ ေရးသူတစ္ဦးတည္း ရႇိေနလွ်င္လည္း ထိုင္ေရး၍ျဖစ္ႏုိင္သည္။ သူ၏ စာဖတ္ပရိသတ္သည္ သူ၏အသံ၊ သူ၏ အမူအရာတို႔ကို ၾကားေနရ၊ ျမင္ေနရသည္ မဟုတ္ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ ေျပာသံ (စကားသံ) ႏႇင့္ ေျပာဟန္ (စာေရးဟန္)တုိ႔ကို ခြဲျခား၍ သိသင့္၊ သံုးသင့္ပါသည္ဟူ၍ ေဖာ္ထုတ္တင္ျပခဲ့ၿပီး အေျပာ(စကား)ႏႇင့္ အေရး (စာေပအေရးအသား)တို႔ကို ခြဲျခား၍ အေျပာ(စကား)ကို အေျပာစကားေျပျဖင့္ ေရးသားရန္၊ စာေပအေရးအသားကို စကားေျပ ေရးဟန္ျဖင့္ေရးသားရန္ အထူးသျဖင့္ စကားေျပ အ ေရးအသားကို စကားေျပာျဖင့္ ေရးသားမႈမ်ားထက္ အေျပာစကားကို အေျပာဟန္၊ အေရးအသားကို အေရးဟန္ျဖင့္  အေျပာႏႇင့္အေရးကို သူ႔ေနရာႏႇင့္သူ အံ၀င္ခြင္က် ေရးသားေျပာဆိုရန္ အဆိုအမိန္႔ျပဳခဲ့သည္။

ထိုနည္းတူ မ်က္ေမႇာက္ေခတ္တြင္ ျမန္မာစာေပေလာက၏ သက္ရႇိ ထင္ရႇားရႇိေနေသာ ဆရာႀကီးေမာင္ခင္မင္(ဓႏုျဖဴ)ကလည္း အေျပာ(စကား)ႏႇင့္အေရး(စာေပအေရးအသား) တို႔၏ သေဘာသဘာ၀ျခားနားပံုကို စကားေျပသေဘာတရား၊ စကားေျပ အတတ္ပညာစာအုပ္တြင္ ဤသို႔ မႇတ္သားနည္းယူဖြယ္ လမ္းညႊန္မိန္႔ဆိုခဲ့သည္။

စကားကိုစာျဖင့္ေရး၍ မႇတ္တမ္းတင္ႏိုင္သည္ဟု ေယဘုယ်အားျဖင့္ ဆိုေသာ္လည္း လူတစ္ေယာက္ေျပာသည့္စကားကို သူေျပာပံုအတိုင္း တိတိက်က် ေရးမႇတ္ဖို႔ အလြန္ခဲယဥ္းပါသည္။ စကားေျပာေသာအခါ သူ၏အသံသည္ နိမ့္သည့္ေနရာတြင္နိမ့္သြား လိုက္ ျမင့္သည့္ေနရာတြင္ ျမင့္သြားလိုက္ ရႇိျမဲျဖစ္ပါသည္။ ေလးေလးနက္နက္ ဖိ၍ေျပာေသာေနရာမ်ဳိးရႇိသကဲ့သို႔ ေပါ့ေပါ့ေလးေဖာ့၍ ေျပာရသည့္  ေနရာမ်ဳိးလည္း ရႇိပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေျပာပံုအတိုင္းစသျဖင့္ တိတိက်က် ေရးမႇတ္၍ မရႏိုင္ဟု ဆိုရျခင္းျဖစ္ပါ သည္။ အေျပာတြင္ ပါ၀င္သည့္ အသံ အနိမ့္၊ အျမင့္၊ အေလး၊ အေပါ့သေဘာမ်ားကို အေရးတြင္ မေတြ႔ႏုိင္ပါ။ 

အေျပာသည္ စာႏႇင့္ေပႏႇင့္ ခိုင္ခိုင္မာမာ မႇတ္တမ္းတင္ထားသည့္အေရးထက္ ေျပာင္းႏႈန္းပိုျမန္သည္။ အေျပာေျပာင္းသေလာက္ အေရးကမီေအာင္ လိုက္မေျပာင္းသည့္အတြက္ အေျပာႏႇင့္အေရးသည္ အသြင္ခ်င္း ျခားနားေနသည္။

မ်က္ေမႇာက္ေခတ္တြင္ အေျပာစကားႏႇင့္ စာအေရးအသားကို သူ႔ေနရာႏႇင့္သူ အလ်ဥ္းသင့္သည္ႏႇင့္အမွ် အသံုးျပဳေျပာဆို၊ ေရးသားလ်က္ရႇိသည္။ စကားေျပာဟန္ႏႇင့္ ပို၍နီးစပ္ေစလိုေသာ ေနရာမ်ဳိးတြင္ အေျပာစကားေျပကို သံုးစြဲေလ့ရႇိၿပီး စာဟန္ေပ ဟန္ႏႇင့္ ပို၍နီးစပ္ေစလိုေသာ ေနရာမ်ဳိးတြင္ အေရးအသားစကားေျပကို သံုးစြဲေလ့ရႇိသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အေျပာ (စကား) ႏႇင့္ အေရး (စာ) တို႔သည္ ယႇဥ္တြဲေနေသာ္လည္း မတူျခားနားေသာ အသြင္လကၡဏာမ်ဳိးရႇိေသာေၾကာင့္ အေျပာတြင္ စကားဟန္ျဖင့္ ေရးသား၍ အေရးတြင္မူ စာ စကား ေျပဟန္ျဖင့္ေရးသားၾကရန္၊ အေျပာ  ဟန္ျဖင့္ေရးျခင္းထက္ ေျပာဟန္ႏႇင့္ ေရးဟန္တို့ကို သူ့ေနရာႏႇင့္သူ အံ၀င္ ခြင္က်ေျပာဆိုေရးသားျခင္းသည္ ေရးလ်င္အမႇန္ ဖတ္လ်င္အသံဟူ ေသာ ျမန္မာမႈဆို႐ိုးစကား၏ဥပေဒ ႏႇင့္ကိုက္ညီေနေသာ ျမန္မာမႈေရးထံုး အစဥ္အလာျဖစ္သည္ဟူ၍ ျမန္မာစာေပပညာရႇင္အမ်ားစုက လက္ခံမိန္႔ဆိုခဲ့ၾကသည္။

က်မ္းကိုး -

၁။ စကားေျပသေဘာတရား၊ စကားေျပ အတတ္ပညာ(ေမာင္ခင္မင္-ဓႏုျဖဴ)
၂။ ျမန္မာစကားေျပ အေျပာႏႇင့္အေရး အဆိုအမိန္႔ ေဟာေျပာခ်က္(ဆရာ ေဇာ္ဂ်ီ)

Ref: Eleven Media Group: