ရခိုင္က မူဆလင္ေတြ ေဘးကင္းရာေရႊ႕ေပးဖုိ႔ HRW ေတာင္းဆုိ

Wednesday, May 15, 2013

မဟာဆန္ ဆိုင္ကလုန္း မုန္တိုင္းဟာ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းေဒသကို ခ်ဥ္းကပ္လာတာေၾကာင့္၊ အ့ဲဒီေဒ

သမွာရိွတဲ့ ေသာင္းနဲ႔ခ်ီတဲ့ မူဆလင္ေတြအတြက္ အႏၱရာယ္ရိွေနတယ္လို႔ နယူးေယာက္အေျခစိုက္ HRW လူ႔

အခြင့္အေရးအဖဲြ႔ႀကီးက ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာအာဏာပို္င္ေတြအေနနဲ႔ မုန္တိုင္းမ၀င္ခင္ ျပင္ဆင္မႈေတြလုပ္ေနတယ္ဆိုေပမဲ့၊အဲ့ဒီမူဆလင္ ဒုကၡသည္

ေတြကို ေဘးကင္းတဲ့ေနရာေတြကို ေရႊ႕ေျပာင္းမႈေတြမလုပ္ေသးဘူးလို႔လည္းHRW ကစြပ္စဲြပါတယ္။ အျပည့္

အစံုကို ကိုသားညြန္႔ဦး က တင္ျပထားပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္တုန္းက ရခိုင္ျပည္နယ္ ပဋိပကၡေတြေၾကာင့္ ထြက္ေျပးၾကရတဲ့ ေသာင္းနဲ႔ခ်ီတဲ့ မူဆလင္ ဒုကၡသည္

ေတြကို မုန္တိုင္းေဘးလြတ္ရာ အျမင့္ပိုင္းေဒသေတြကို အျမန္ဆံုး ေရႊ႕ေျပာင္းေပးဖို႔ HRW လူ႔အခြင့္အေရးအ

ဖြဲ႕႔ႀကီးက ျမန္မာအစိုးရကို တိုက္တြန္း ေတာင္းဆိုတာပါ။

၂၀၁၂ ခုႏွစဇြန္လကစခဲ့တဲ့အၾကမ္းဖက္မႈေတြေၾကာင့္ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္းက ႐ိုဟင္ဂ်ာနဲ႔ ကမန္ မူဆလင္

 ခန္႔မွန္းေခ် ၁ သိန္း ၄ ေသာင္းေလာက္ရဲ႕ တ၀က္ဟာ ေရလြႊမ္းမိုးတတ္တဲ့ လယ္ကြင္းေတြနဲ႔ ကမ္း႐ိုးတန္းေဒ

သေတြမွာ ေနထိုင္ေနၾကရတယ္လို႔ HRW ရဲ႕ မေန႔က ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။

မဟာဆန္ ဆိုင္ကလုန္းမုန္တိုင္းဟာအခု ေမလ၁၅ ရက္ေန႔က်ရင္ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနာက္ျခမ္းနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့

ရ္ွကမ္း႐ိုးတန္းေဒသကို ၀င္ေရာက္ႏိုင္တယ္လို႔ ခန္႔မွန္းထားတာေၾကာင့္၊ အဲ့ဒီ ဒုကၡသည္ေတြအတြက္ အလြန္

အမင္း အသက္ အႏၱရာယ္ ရိွေနတယ္လို႔ ေဖာ္ျပပါတယ္။ျမန္မာအစိုးရကေတာ့ သူတုိ႔အေနနဲ႔ မုန္တိုင္း သတိ

ေပးခ်က္ေတြနဲ႔အတူ မုန္တိုင္း ၀င္ေရာက္ႏိုင္ေခ် ရိွတဲ့ေဒသေတြက လူေတြကို ေဘးကင္းရာ အျမင့္ပိုင္းေတြ

ကို ေရႊ႕ေျပာင္း ေနရာခ် ထားေပးေနတယ္လို႔ ထုတ္ျပန္ပါတယ္။

ကုလသမဂၢရဲ႕OCHAလူသားခ်င္းကူညီမႈဆိုင္ရာညိႇႏိႈင္းေရးမႉး႐ံုးရဲ႕ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာေတာ့ မုန္တိုင္းေၾကာင့္

အိႏိၵယ၊ဘဂၤလားေဒ့ရ္ွနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံေတြကလူဦးေရ၈ ဒႆမ၂ သန္းအတြက္အသက္အႏၱရာယ္ ၿခိမ္းေျခာက္

မႈေတြ ရိွေနတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြဘက္က ျပင္ဆင္မႈေတြ ေနရာခ်ထားမႈေတြ လုပ္ေနတယ္ဆိုသလို၊ လူသားခ်င္း စာ

နာကူညီမႈအဖဲြ႔ေတြကလည္း အေျခအေနေတြကိုေရာ ေနရာခ်ထားမႈေတြလုပ္ေနတာကိုပါ ေစာင့္ၾကည့္အကဲ

ခတ္ေနတယ္လို႔ ေဖာ္ျပပါတယ္။

တခ်ိန္တည္းမွာ ဒုကၡသည္ေတြကို စစ္ကားေတြနဲ႔ ေရႊ႕ေျပာင္းေပးတာ၊ စစ္တပ္၀န္းအတြင္းမွာ ေနရာခ်ထား

ေပးတာကို ဒုကၡသည္အခ်ိဳ႕က လက္ခံဖို႔ တြန္႔ဆုတ္ေနတယ္လို႔လည္း ေဖာ္ျပပါတယ္။ HRWလူ႔အခြင့္အေရး

အဖဲြ႔ရဲ႕ ေျပာခြင့္ရသူ တြန္ မလင္ေနာ့စကီး (Tom Malinowski) ကေတာ့ မူဆလင္ဒုကၡသည္ အမ်ားစုကို မေန႔

ကအထိ ေရႊ႕ေျပာင္းမႈေတြ မလုပ္ေသးဘူးလို႔ ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။

“ျပင္ဆင္မႈ ရိွတယ္ဆိုတာ မဟုတ္ပါဘူး။ မေန႔တုန္းကအထိ IDP ဒုကၡသည္ေတြ အမ်ားစုကို ေရႊ႕ေျပာင္းမႈ

ေတြ မလုပ္ရေသးပါဘူး။ ဒီေန႔ေတာ့ ျပင္ဆင္ ေဆာင္ရြက္မႈေတြ လုပ္လာလိမ့္မယ္လို႔ေတာ့ေမွ်ာ္လင့္ပါ

တယ္။ မေန႔ကအထိေတာ့ ဒုကၡသည္ ၆ ေသာင္းခဲြဟာေရေဘးဒဏ္ ခံရေလ့ရိွတဲ့ ေဒသေတြမွာရိွေနတုန္းပါ

ပဲ။ ဒီလူေတြကိုေနရာေရႊ႕ေပးဖို႔ ဆိုၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းအေနနဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ အာဏာပိုင္နဲ႔ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရတို႔ကို ၿပီးခဲ့တဲ့လေတြကတည္းကတိုက္တြန္းခဲ့တာပါ။ဒါေပမဲ့အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္း

မရိွပါဘူး။ အခု ေရႊ႕ေျပာင္း ေနရာခ်ေပးတယ္ဆိုတာ စစ္ေတြနားက လူအနည္းစုကိုပါ။”

OCHA ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာေတာ့ ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္း ေမာင္ေတာေဒသမွာေရြႊ႕ေျပာင္း ေနရာခ်မႈေတြဟာ အျခား

ေနရာေတြမွာထက္ ေႏွးေကြးေနတယ္လို႔ ေဖာ္ျပေပမဲ့ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုတာ အေသးစိတ္ကိုေတာ့ မေျပာပါ

ဘူး။ အဲ့ဒီမွာရိွတဲ့ စုစုေပါင္းေက်းရြာ ၆၄ ရြာကို ေျပာင္းေရြႊ႕ေနရာခ်ထားမႈေတြ လုပ္ဖို႔ရိွတယ္လို႔ ေဖာ္ျပပါ

တယ္။

ေဘးကင္းရာ ေရႊ႕ေျပာင္း ေနရာခ်ထားမႈေတြကို ေမလ ၁၃ ရက္ေန႔က စတင္ခဲ့ၿပီး၊ အခု ေမလ ၁၅ ရက္ေန႔

မွာ အေတာ္မ်ားမ်ား ၿပီးစီးလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္တဲ့အေၾကာင္း အစိုးရက ခန္႔မွန္းထားတယ္လို႔ ဆိုုပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္တုန္းက ပဋိပကၡေတြ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ရိွခဲ့တာေၾကာင့္ေဒသတြင္းမွာ လူမႈ အသိုင္းအ၀ိုင္း ႏွစ္ခု

အၾကားမွာ စိုးရိမ္ခ်က္ေတြကလည္း ရိွေနဆဲပါ။ ဒါေၾကာင့္လည္း မုန္တိုင္းအႀကိဳ ျပင္ဆင္ ေနရာခ်ထားေရး ကိစၥေတြမွာလည္း အဲ့ဒီ စိုးရိမ္ခ်က္ေတြေၾကာင့္ မေျပမလည္ ျဖစ္မႈေတြလည္း ရိွတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

မူဆလင္ ေခါင္းေဆာင္ေတြကလည္း မူဆလင္ အသိုင္းအ၀ိုင္းအေနနဲ႔ အာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္

ရြက္ၾကဖို႔ကို တိုက္တြန္းေနတယ္လို႔ OCHA ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။ လူသားခ်င္း စာနာကူညီေရး
အဖဲြ႔ေတြ၊ ေဆးအဖဲြ႔ေတြကလည္း မုန္တိုင္း ၀င္ေရာက္ခဲ့ရင္ မုန္တိုင္းအလြန္ အေျခအေနမွာ ကယ္ဆယ္ ကူ

ညီေရးေတြ လုပ္ႏိုင္ဖို႔ ျပင္ဆင္ ေဆာင္ရြက္ေနတာလည္း ရိွပါတယ္။ တြန္ (Tom) ကေတာ့ ျမန္မာအာဏာ

ပိုင္ေတြအေနနဲ႔လူသားခ်င္းကူညီေရးအဖဲြ႔ေတြကို ၀င္ေရာက္ လုပ္ကိုင္ခြင့္ေပးသလုိ၊ သူတို႔ အႀကံျပဳခ်က္ေတြ

ကိုလည္း အာဏာပိုင္ေတြဘက္ကလည္း နားေထာင္ဖို႔ လိုမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

“အဲ့ဒီေဒသကို လူသားခ်င္း စာနာမႈ အကူအညီ ေပးေရးအဖဲြ႔ေတြ သြားေရာက္ခြင့္ ေပးတာ မွန္ပါတယ္။ ဒါေပ

မဲ့ ခက္တာကေတာ့ အခု မိုးရာသီေရာက္လာၿပီဆိုေတာ့ သူတို႔ကို ေဘးကင္း လံုၿခံဳတဲ့ေနရာမ်ိဳးေတြမွာ ေန

ရာေျပာင္းခ်ေပးဖို႔ တိုက္တြန္းတာကို အာဏာပိုင္ေတြက နားမေထာင္တာပါ။”

အခုလို ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းေဒသကို မုန္တိုင္း၀င္မယ္ဆိုတဲ့ စိုးရိမ္ခ်က္ၾကားထဲမွာပဲ၊ ျမန္မာသမၼတ ဦး

သိန္းစိန္ဟာ ရက္ပိုင္းအတြင္းမွာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုကို ႏိုင္ငံေတာ္ခရီးစဥ္အျဖစ္ စတင္ဖို႔ ရိွေနပါ

တယ္။ မေန႔တုန္းက သမၼတ႐ံုးရဲ႕ ၀ပ္ဆိုဒ္ အင္တာနက္ စာမ်က္ႏွာမွာေတာ့ မုန္တိုင္းနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ႀကိဳတင္ ညိႇႏိႈင္းအစည္းအေ၀းကို သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ကိုယ္တိုင္ ဦးေဆာင္ စည္းေ၀းခဲ့တာကို ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ သ

ဘာ၀ ေဘးအႏၱရာယ္ဆိုတာကို တားဆီးလို႔ မရေပမဲ့၊ ထိခိုက္ ဆံုးရံႈးမႈ အနည္းဆံုးျဖစ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္

သြားရမယ္ဆိုၿပီး အဲ့ဒီအစည္းအေ၀းမွာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ က တိုက္တြန္းေျပာၾကားထားပါတယ္။

VOA News , Rangonnewsdaily
RND:  :15.5.2013