ကမန္မ်ိဳးႏြယ္စုစတင္ျဖစ္ေပၚလာပံု (စာအုပ္အျမည္း)

`ကမန္´ ဟူေသာေ၀ါဟာရသည္ ေရွးရခိုင္ဘုရင္ အဆက္ဆက္တို႕လက္ထက္ကတည္းကစတင္ေခၚေ၀ၚသံုး စြဲလာေသာရခိုင္ဘုရင့္တပ္မေတာ္မွသူရဲေကာင္း ေလးသည္ေတာ္တပ္ဖြဲ႕၏အမည္နာမတစ္ခုသာျဖစ္သည္။

 `ကမန္´ဆိုသည္မွာရခိုင္သုေသသီတို၏အဆိုအမိန္႕မ်ားအရ`ေလး၊ျမားအတက္၌ကၽြမ္းက်င္သူ´ `ေလးသည္
ေတာ္ (၀ါ) ေလးေတာ္ပစ္´ ဟူအဓိပၸါယ္ရေၾကာင္းကို ပညာေရး၀န္ၾကီးဌာန အေ၀းသင္တကၠသိုလ္စတုတၱႏွစ္
ၿမန္မာစာအထူးျပဳ သင္ရိုးအမွတ္ မ-၄၁၂၊ ရခိုင္မင္းသမီးဧခ်င္း၊ ပို႕ခ်ခ်က္အပိုဒ္ ၃၃ တြင္`ကမန္ဆိုသည္မွာ
ေလးအတတ္တြင္ ကၽြမ္းက်င္ေသာ စစ္သည္ေတာ္ကိုေခၚသည္။

ရခိုင္တပ္မေတာ္တြင္ ေလးသည္ေတာ္ တပ္ပါသည္ျဖစ္ရာ ၄င္းတပ္တြင္ အမႈထမ္းသူမ်ားအား ကမန္ဟုေခၚ
သည္´ ဟုေဖာ္ျပထား သည္။

သမိုင္းသုေသသီတို႕၏ အဆိုအရ`ကမန္´ဆိုသည္မွာ သီးျခားလူမ်ိဳးစုမဟုတ္ဘဲ ဲရခိုင့္ဘုရင့္တပ္မေတာ္မွ မ်ိဳး
ႏြယ္စုတစ္ခုအျဖစ္ ေျပာင္းလဲလာေသာ ရခိုင္မ်ိဳးႏြယ္ တစ္ဆက္ပင္ျဖစ္သည္။ သမိုင္းစာအုပ္မ်ား၌`ကမန္သူ
ရဲေကာင္းတပ္´တြင္ `ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ားသာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ၾကသည္´ `ထုိစဥ္အခါက ဘုရင့္တပ္မ
ေတာ္တြင္ လူမ်ိဳးျခားမ်ားကိုတာ၀န္မေပးခဲ့´ ဟူ၍လည္းေကာင္းေတြ႕ရွိရသည္။

လက္ရွိကမန္လူမ်ိဳးအမ်ားစုမွာ အစၥလာမ္ဘာသာကုိ ကိုးကြယ္ၾကေသာ္လည္း ရခိုင္လူမ်ိဳးမွ ဆင္းသက္လာ
သည္ အေလ်ာက္ ဘာသာစကား၊ ၀တ္စားဆင္ယင္ပံု၊ဓေလ့စရိုက္မ်ားမွာ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ ထပ္တူ
ပင္ျဖစ္သည္။ရခိုင္ဆရာေတာ္ဦးဉာဏေရးသည့္ ဓည၀တီရာဇ၀င္သစ္ ႏွင့္ သတင္းစာဆရာၾကီး ယခင္ႏိုင္ငံ
ေတာ္ေကာင္စီ၀င္ေဟာင္းဦးလွထြန္းျဖဴေရးသည့္ရခိုင္ျပည္နယ္တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုမ်ား´စာအုပ္တြင္လည္း
ကမန္´ လူမ်ိဳးမ်ားသည္ ရခိုင္မ်ားႏွင့္ ရိုးရာယဥ္ေက်းမႈ၊၀တ္စားဆင္ယင္ထံုးဖြဲ႕ပံု၊စကားအေျပာအဆို၊ စိတ္ေန
စိတ္ထား ရုပ္ရည္ ပံုပန္းသဏၭာန္ စသည္တို႕ကြဲျပားျခားနားမႈမရွိေၾကာင္းကို ေဖာ္ျပထားသည္။

ရွားရွဴဂ်ာမင္းသားႏွင့္ ေဆြမ်ိဳးတစ္စု ႏိုင္ငံေရးခိုလံႈလာသည့္ ခရစ္ႏွစ္ ၁၆၆၀ ပတ္၀န္းက်င္မွသာ`ကမန္´ေ၀ါ
ဟာရ ေပၚေပါက္လာျခင္း မဟုတ္္ဘဲ ငႏွလံုးမင္း(၁၂၃၄-၃၇)လက္ထက္ကတည္းကပင္`ကမန္´ဟူေသာေ၀ါ
ဟာရသည္ စတင္ ေပၚေပါက္ႏွင့္ျပီးျဖစ္သည္။

ရခိုင္ဘုရင္မ်ား လက္ထက္ ကမန္တိုင္းရင္းသားမ်ား
၁။ငႏွလံုးမင္း(၁၂၃၄-၃၇)
ရခိုင္ရာဇ၀င္မ်ားတြင္ ဒႆရာဇာမင္းဆက္(၂၂)ဆက္ေျမာက္ျဖစ္ေသာ ငႏွလံုးမင္းလက္ထက္တြင္ ကုလား
ႏွင့္သက္တိုု႕ ပူးေပါင္းဆိုးသြမ္းၾကရာ ငႏုလံုးမင္းသည္ ျပည္စိုးၾကီးဓမၼေဇယ်ကုိ ရဲမက္ ၅၀၀၀၀ ေပး၍ စစ္သူ
ၾကီး အဂၤါေလးပါးႏွင့္ ျပည့္စံုေသာအမတ္ ဆင္ကဲၾကီးတို႕ကို ကုလားျပည္သို႕ခ်ီတက္တိုက္ခိုက္ေစရာ ကုလား
စစ္တပ္က စစ္တေကာင္းမွ ငါးရက္အတြင္းဆုတ္ခြာရသည္။ေနာက္တဖန္ ဒါကာျမိဳ႕မွ ခုခံေသာ္လည္းစစ္ရႈံး
၏။

ဘုရင့္အမိန္႕အရ ကုလားျပည္တြင္အမတ္ဆင္ကဲၾကီးကိုထားခဲ့ျပီးစစ္သူၾကီးဓမၼေဇယ်သည္ကုလားထက္၀က္
ခန္႕ကိုသံု႕ပန္းအျဖစ္ေခၚေဆာင္လာခဲ့သည္ ဟူ၍လည္းေကာင္းသံု႕ပန္းမ်ားကိုခြဲေ၀ရာတြင္`ကမန္ေလးသည္
ေတာ္မ်ားအတြက္ သံုးပန္း ၁၀၀၀´ ဟူ၍လည္းေကာင္းရခိုင္ရာဇ၀င္သစ္ပထမစာအုပ္၊စ တုတၱတြဲတြင္ေတြ႕ရ
ေပသည္။

ဤအခ်င္းအရာကား ကမန္ ဟူေသာေ၀ါဟာရသည္ ၁၂၃၄ ခုႏွစ္၀န္းက်င္ကတည္းကပင္ေပၚေပါက္လာ
ေၾကာင္းထင္ရွားသည္။

၂။အစၥလာမ္သာသနာေတာ္ႏွင့္ စတင္ထိေတြ႕ျခင္း
G.E.Harvey ေရးသည့္ Outline of Burmese History တြင္ Kaman(Persian)= Bow and Arrow ဟုေဖာ္ျပထား
သည္။ ရခိုင္ျပည္သာမ်ားႏွင့္သာဖြဲ႕စည္းထားေသာ ေလးသည္ေတာ္တပ္သည္အဘယ္ကဲ့သို႕ပါရွန္းအမည္
တြင္ေနသနည္းဟု ေမးစရာရွိသည္။ အေၾကာင္းမွာ ေအဒီ ၇ ရာစုမွ ၁၅ရာစုၾကားတြင္ ပါရွန္ကုန္သည္၊ အာ
ရပ္ကုန္သည္၊ ေရာမကုန္သည္တို႕သည္ျမန္မာႏိုင္ငံအပါအ၀င္ပသွ်ဴးကၽြန္းဆြယ္တို႕ကုိကူးသန္း ေရာင္း၀ယ္
ေနၾကျပီျဖစ္သည္။

ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားႏွင္ ့ေရာင္း၀ယ္ဆက္ဆံရာမွဘာသာစကား၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ အသံုးအႏႈန္းမ်ားသည္လည္း စိမ့္
၀င္ခဲ့သည္။ ၁၅ ရာစုမွစတင္၍ရခိုင္မင္းမ်ားသည္ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားျဖစ္ေသာ္ လည္းေအာက္ပါအတိုင္း ပါ
ရွန္းအမည္မ်ားကို ခံယူခဲ့ေၾကာင္းသိရသည္။

ငႏုလံုးမင္း(အလီခန္)၊ ဘေစာျဖဴ(ကလီမာရွား)၊မင္းေဒၚလွ်ာ(ေမႏုလွ်ား)၊ဘေစာမင္းညိဳ(မုိဟာာမက္ရွား)၊ မင္း
ရန္ေအာင္(နရီရွား)၊ စလကၤသူ(ရွိတ္ အဗၺဒူလာရွား)၊ မင္းရာဇာ(အီလီယမ္ရွား)၊ မင္းေစာအို(ဂ်လာလ္ရွား)၊သ
ဇာတ(အလီရွား)၊မင္းဘာၾကီး(ေဇာ ေဘာက္ရွား)၊ မင္းဖေလာင္း(စကြန္ဒါရွား)၊ မင္းရာဇာ(စြယ္လင္ဆိုလိမ္
ရွား)၊ မင္းခေမာင္း(ဟူစိန္ရွား)
ဤသည္ကိုေထာက္ရႈ၍ပါရွန္ဘာသာစကားႏွင့္ပါရွန္္လူမ်ိဳးတို႕၏ဂုဏ္ရွိန္မွရခိုင္မင္းေနျပည္ေတာာ္မ်ားအေပၚအေတာ္အတန္လႊမ္းမိုးမႈရွိခဲ့ေၾကာင္းသိႏုိင္သည္။
၃။အစၥလာမ္သာသနာဆိုက္ေရာက္ျခင္း
ဒုတိယေျမာက္ဦးျမိဳ႕တည္မင္း(၉)ဆက္ျဖစ္ေသာမင္းဘာၾကီး(၁၅၃၁-၅၃)လက္ထက္တြင္ပါရွန္အင္ပါယာ ဖက္မွ`ကာဒီ´ ဆိုသူဦးေဆာင္ေသာာသံအမက္ၾကီးသံုးဦး (ကာဒီ၊မူရွာ၊ေမာင္ႏုမ်ာ) တို႕သည္ဘုရင္မင္းျမတ္ ထံလာေရာက္၍ ဆည္းကပ္ၾကသည္။ ထုိသံအမက္သံုးဦးတို႕သည္ အစၥလာမ္သာသနာ စည္ပင္ျပန္႕ပြားေစ
ၿခင္းငွာ`ဗလီ´၀တ္ေက်ာင္္းေတာ္မ်ားကိုေျမာက္ဦးျမိဳ႕ေတာ္၌ အႏွံ႕အျပားတည္ေဆာက္လ်က္ ဘာသာေရး
ေဟာ ေျပာပြဲမ်ားကိုေန႕စဥ္ႏွင့္ အမွ်က်င္းပျပဳလုပ္လွ်က္ရွိသည္။

ဤသို႕ျပဳလုပ္ျခင္းေၾကာင့္ အခ်ိဳ႕ေသာဗုဒၶဘာသာ၀င္အခ်ိဳ႕သည္ယံုၾကည္သက္၀င္လာျပီးအစၥလာမ္သာသာ
နာသို႕ကူးေျပာင္းကိုးကြယ္လာခဲ့ၾက၏။ ထုိ႕ျပင္အိႏိၵ ယျပည္ေဒလီျမိဳ႕မွ အစၥလာမ္သာသနာျပဳ တရားေဟာ
ဆရာမ်ားကိုမွာ ယူေခၚေဆာင္ေစျပိးအစၥလာမ္တရား မ်ားကုိေဟာေျပာေစခဲ့သည္။ဤသို႕ျဖင့္အစၥလာမ္ဘာ
သာသည္ ပိုမိုက်ယ္ျပန္႕ထြန္းကားလာခဲ့သည္။

စာအုပ္ေဒါင္းလုပ္ယူရန္



posted by – Electric
M-Media, Rangonnewsdaily
RND:  :29.4.2013