ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ား ဆက္လက္ ဆုိးရြားေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္း အေမရိကန္အစိုးရ အစီရင္ခံစာထုတ္ျပန္

အစီရင္ခံစာကို အဓိကျပဳစုခဲ့သည့္ ဒီမုိကေရစီ၊ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ အလုပ္သမားေရးရာ အေမရိကန္လက္ေထာက္ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး တြမ္မာလီေနာစကီး

RangonNewsDaily:: June . 27 .2015

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ပဋိပ ကၡျဖစ္ပြားသည့္ ေဒသမ်ား၌ ႏုိင္ငံသားမ်ားအား အကာအကြယ္ေပးရန္ ပ်က္ကြက္ျခင္း၊ တရားဥပေဒစိုးမုိးမႈ အားနည္းျခင္းတို႔ေၾကာင့္ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚေနၿပီး သတင္းေထာက္မ်ားကုိ ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ျခင္းႏွင့္ မီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ ကန္႔သတ္ခံရျခင္းမ်ား အပါအဝင္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ား ဆက္လက္ဆုိးရြားေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္း အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနက အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္လိုက္သည္။

အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရးဌာ နမွ ၂၀၁၄ အတြက္ ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနဆုိင္ ရာ အစီရင္ခံစာကို ဇြန္လ ၂၅ ရက္က ထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီး အစီရင္ခံစာတစ္ခုလံုး၏ အႏွစ္ခ်ဳပ္တြင္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံ၌ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအ ေန တုိးတက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ မႈမ်ား ရွိခဲ့ေသာ္လည္း ထိုအေျခအေနအားလံုးမွာ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ျဖစ္ေပၚေနေသာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ေျပာင္းျပန္အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားသည္။

ကန္ႏုိင္ငံျခားေရးက ထုတ္ ျပန္လိုက္သည့္ အဆိုပါအစီရင္ခံ စာတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ ပတ္သက္ ၍ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာ၊ အရပ္ဘက္ လြတ္လပ္ခြင့္၊ ႏိုင္ငံေရးဆုိင္ရာ အခြင့္အေရး၊ လိင္ခြဲျခားမႈႏွင့္ ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားဆက္ဆံ ခံရမႈ၊ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈႏွင့္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ၊ အလုပ္သမား အခြင့္အေရး စသည့္ အခန္းခုနစ္ခန္းျဖင့္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ၂၀၁၂ တြင္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား အမ်ားအျပား လႊတ္ေပးျခင္း၊ အက်ဥ္း ေထာင္မ်ား၏ အေျခအေန တုိး တက္ေကာင္းမြန္ေအာင္ ေဆာင္ ရြက္ေပးျခင္း၊ အပစ္အခတ္ရပ္စဲ ေရး လုပ္ေဆာင္ျခင္း စသည့္ အ ေျခအေနမ်ား တိုးတက္ေအာင္ ျပဳ လုပ္ေနေသာ္လည္း တစ္ဖက္တြင္ ရခိုင္ျပည္တြင္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံ၏ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအ ေနမွာ ဆိုးရြားေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္း အစီရင္ခံစာ၌ ေဖာ္ျပထားသည္။

ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ ျပည္ ေထာင္စုႏွင့္ ျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႕မ်ားက လူသားခ်င္း စာနာ ေထာက္ထားမႈဆုိင္ရာ အကူအညီေပးေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို ကန္႔ သတ္ထားဆဲျဖစ္ၿပီး ခြဲျခားဆက္ ဆံမႈႏွင့္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ျဖစ္ ပြားရသည့္ အဓိကအေၾကာင္းအ ခ်က္ကို ရွာေဖြေျဖရွင္းမႈမျပဳလုပ္ ေၾကာင္း အစီရင္ခံစာက ေထာက္ ျပသည္။

အစိုးရသည္ ႏိုင္ငံမဲ့ဘဂၤါလီ (အစီရင္ခံစာတြင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာဟု ေဖာ္ျပ)မ်ားအတြက္ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္အတြက္ တရားမွ်တသည့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို စတင္ခဲ့ျခင္းမရွိေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားသည္။ ပဋိ ပကၡျဖစ္ပြားသည့္ ၂၀၁၂ မွစ၍ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္းမွ ထြက္ ေျပးသြားသူ ဘဂၤါလီတစ္သိန္း ေက်ာ္ရွိေနၿပီး ၎တို႔အနက္ ဘဂၤါလီ တစ္ေသာင္းေျခာက္ေထာင္ ေက်ာ္မွာ လြန္ခဲ့သည့္ သီတင္းပတ္မ်ားက ေလွစီးထြက္ေျပးခဲ့ၾကၿပီး လူကုန္ကူးသူမ်ားႏွင့္ လက္နက္ ကိုင္တို႔၏ပစ္မွတ္မ်ား ျဖစ္လာေနေၾကာင္း အစီရင္ခံစာက ဆိုသည္။

တစ္ႏိုင္ငံလုံုးအတိုင္းအတာ အေနျဖင့္ သိသားထင္ရွားသည့္ အျခားလူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ မႈမ်ား ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚေနၿပီး အထူးသျဖင့္ ပဋိပကၡျဖစ္ပြားသည့္ ေဒသမ်ားတြင္ အဓမၼျပဳက်င့္မႈႏွင့္ လိင္ပိုင္းဆုိင္ရာ က်ဴးလြန္ေစာ္ ကားမႈမ်ား၊ ႏုိင္ငံေရးလႈံ႕ေဆာ္ဖမ္း ဆီးမႈမ်ား ျဖစ္ပြားေနျခင္း၊ တရား ဥပေဒစိုးမိုးမႈ အားနည္းျခင္း ေၾကာင့္ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈမ်ား ရွိေနျခင္း၊ လံုေလာက္သည့္ ေလ်ာ္ေၾကး(သို႔မဟုတ္)ျပန္လည္ကုစား မႈမပါဝင္ဘဲ ေျမယာသိမ္းဆည္းမႈ မ်ားျမင့္တက္ေနျခင္း၊ ဂ်ာနယ္ လစ္မ်ား ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ခံရျခင္း ႏွင့္ မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ ကန္႔ သတ္ခံရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပ ထားသည္။

ထုိ႔ျပင္ အာဏာပိုင္မ်ားအ ေနျဖင့္ ပဋိပကၡေဒသအတြင္း အ ရပ္သားမ်ားကို အကာအကြယ္ ေပးရန္ ပ်က္ကြက္ေနၿပီး ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းခံ အက်ဥ္းသားမ်ားအ ေပၚတြင္ အစိုးရအေနျဖင့္ လူ႔အ ခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားရွိ ေၾကာင္း သတင္းမ်ားရရွိခဲ့သည္ ဟု အစီရင္ခံစာက ဆုိသည္။

အက်ဥ္းေထာင္မ်ား၏ အ ေျခအေနမွာ ၾကမ္းတမ္းေနဆဲျဖစ္ ၿပီး ေယဘုယ်အားျဖင့္ အသက္ အႏၲရာယ္ကို ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ား မရွိေတာ့ေသာ္လည္း အလုပ္စ ခန္းမ်ားတြင္မူ အခ်ိဳ႕ေဒသမ်ား၌ အသက္အႏၲရာယ္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ား ရွိေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပ ထားသည္။ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္၊ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္၊ လူစုလူေဝးျပဳလုပ္ခြင့္၊ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ႏွင့္ လႈပ္ရွားမႈမ်ားကို ဥပေဒမ်ားျဖင့္ ကန္႔သတ္ထိန္းခ်ဳပ္ထားဆဲျဖစ္ၿပီး အာဏာပိုင္မ်ားက ဖိႏွိပ္ေနဆဲျဖစ္ ေၾကာင္း ပါရွိသည္။

စစ္တပ္က ကေလးစစ္သား ၅၅၂ ဦးကို ျပန္လႊတ္ေပးခဲ့ၿပီး က ေလးစစ္သား အသံုးျပဳမႈကို ေလွ်ာ့ ခ်ရန္ လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္ ႀကိဳးစားမႈမ်ားကို အသိအမွတ္ျပဳေသာ္ လည္း ကေလးစစ္သားအသံုးျပဳမႈ ႏွင့္ စုေဆာင္းမႈမ်ား ဆက္လက္ ျဖစ္ေပၚေနဆဲျဖစ္သည္ဟု ေဖာ္ျပ ထားသည္။

တုိင္းရင္းသားမ်ား၊ လူနည္း စု ဘာသာေရးအုပ္စုမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံ မဲ့မ်ားအေပၚ ခြဲျခားဖိႏွိပ္ဆက္ဆံမႈ မ်ား ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚေနၿပီး လူ ကုန္ကူးမႈမ်ားလည္း ဆက္လက္ ျဖစ္ေပၚေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ က ေလးငယ္မ်ားအား အတင္းအဓမၼ လုပ္အားေပးေစခိုင္းျခင္းမ်ားကို ယခင္ထက္စာလွ်င္ အနည္းငယ္ ေလွ်ာ့ခ်ႏုိင္ေသာ္လည္း ဆက္ လက္ျဖစ္ပြားေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္း ပါရွိသည္။

အစိုးရက ႏုိင္ငံသားမ်ားအ ေပၚ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈ မ်ားက်ဴးလြန္သည့္ အာဏာပိုင္ အခ်ိဳ႕အား အေရးယူအျပစ္ေပးမႈ မ်ားကို အကန္႔အသတ္ျဖင့္ ျပဳလုပ္ေသာ္လည္း အစုိးရတာဝန္ရွိသူ မ်ားႏွင့္ လံုၿခံဳေရးအရာရွိမ်ား၏ က်ဴးလြန္မႈမ်ားကိုမူ အေရးယူရန္ ပ်က္ကြက္ေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္း အစီ ရင္ခံစာက ဆိုသည္။

ထို႔ျပင္ တိုင္းရင္းသားလက္ နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႕အခ်ိဳ႕တြင္လည္း အရပ္သားမ်ားႏွင့္ ကေလးငယ္ မ်ားအေပၚ အတင္းအဓမၼ လုပ္ အားေပးေစခုိင္းျခင္း၊ ကေလးစစ္ သားစုေဆာင္းျခင္းႏွင့္ ပဋိပကၡေဒ သအတြင္း အရပ္သားမ်ားကို အ ကာအကြယ္ေပးရန္ ပ်က္ကြက္ ျခင္း စသည့္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳး ေဖာက္သည့္ က်ဴးလြန္မႈမ်ားရွိေန သည္ဟုလည္း ဆိုသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ယခုအစိုးရ သစ္လက္ထက္အတြင္း ဂ်ာနယ္ လစ္အနည္းဆံုး ၁၂ ဦးခန္႔ ေထာင္ ခ်ခံရၿပီး သတင္းေထာက္ ၄၀ ဦးခန္႔ တရားစြဲဆိုခံေနရသည္။ ထုိ႔ျပင္ ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္မီ ကာလအတြင္း တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူအမ်ား စုမွာလည္း ၿငိမ္းစုစီဥပေဒ၊ အစိုးရအၾကည္ညိဳပ်က္ေစမႈ၊ ဆူပူလႈံ႕ေဆာ္ရန္ ႀကံစည္မႈ စသည့္ ပုဒ္မမ်ားျဖင့္ ေထာင္ခ်ခံေနရၿပီး လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္ရန္ သံသယျဖစ္ဖြယ္ေကာင္းေၾကာင္း ျပည္တြင္းဥပေဒပညာရွင္အခ်ိဳ႕က ေထာက္ျပထား သည္။

‘‘လူ႔အခြင့္အေရးရဲ႕ အေျခခံ ျဖစ္တဲ့ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးက ကင္းမဲ့ေနတယ္။ အုပ္စုဖြဲ႕အၾကမ္းဖက္၊ လူသတ္လုယက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ရဲတပ္ဖြဲ႕က ထိထိ ေရာက္ေရာက္ အေရးယူကုိင္ တြယ္မႈ အားနည္းေပမယ့္ လူ႔အ ခြင့္အေရးတက္ႂကြလႈပ္ရွားတဲ့ ႏုိင္ ငံေရးသမားနဲ႔ ေက်ာင္းသားေတြ ကိုက်ေတာ့ အစြမ္းကုန္လိုက္ဖမ္း ေနတယ္။ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး မွ်တမႈမရွိေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရး ကိုလည္း ထိခိုက္လာတာေပါ့။ လႊတ္ေတာ္ေတာင္ သတင္းယူခြင့္ ကန္႔သတ္ခံရေတာ့ လူ႔အခြင့္အ ေရးပိုင္းမွာ အရမ္းအားနည္းသြား ပါၿပီ’’ဟု တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦးေရာဘတ္စန္းေအာင္က ေျပာသည္။

7Day Daily, 

KOLATT(PBDN)

RangonNewsDaily