အိုဘားမား ႏွင့္ ဒလိုင္းလားမား ေတြ႕ဆုံမႈ တ႐ုတ္ ကန္႔ကြက္

တိဘက္ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္ ဒလိုင္းလားမား ႏွင့္ အေမရိကန္ သမၼတ အိုဘားမား ေတြ႕ဆုံစဥ္ (ဓာတ္ပုံ – White House)

RangonNewsDaily: February . 25 .2014
အေမရိကန္ သမၼတ အိုဘားမားက တိဘက္ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ ဒလိုင္းလားမားအား ၿပီးခဲ့သည့္ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၁ ရက္က ၀ါရွင္ တန္ ဒီစီ ရွိ သမၼတ အိမ္ျဖဴေတာ္တြင္ လက္ခံေတြ႕ဆံုလိုက္ျခင္းကို တ႐ုတ္ အစိုးရက ျပင္းထန္စြာ ေ၀ဖန္ကန္႔ကြက္လိုက္သည္။
အိုဘားမားႏွင့္ ဒလိုင္းလားမားတို႔၏ ၃ ႀကိမ္ေျမာက္ ယခုေတြ႔ဆံုမႈသည္ ယခင္အႀကိမ္မ်ားကဲ့သို႔ မဟုတ္ဘဲ အေမရိကန္ အစိုးရက ထိလြယ္ရွလြယ္ေသာ သံတမန္ေရးရာ အေျခအေနမ်ားမွ ေရွာင္လႊဲႏိုင္ေစရန္ ဂ႐ုတစိုက္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည့္ အသြင္ရွိေၾကာင္း The New York Times သတင္းစာက ေရးသားသည္။

သမၼတ အိုဘားမားက ဒလိုင္း လားမားကို အိမ္ျဖဴေတာ္ရွိ ေျမပံုခန္းတြင္ လက္ခံေတြ႔ဆံုခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး အစဥ္အလာအရ ႏိုင္ငံျခားေခါင္း ေဆာင္မ်ား၊ အေရးႀကီးပုဂၢိဳလ္မ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေလ့ရွိသည့္ ဘဲဥပံု႐ံုးခန္းတြင္ လက္ခံေတြ႔ဆံုခဲ့ျခင္း မဟုတ္ေပ။

ေျမပံုခန္းသည္ သမိုင္းေၾကာင္းအရ အေရးပါသည့္ အခန္းတခန္းျဖစ္ေသာ္လည္း ဘဲဥပံု႐ံုးခန္း ကဲ့သို႔ မထင္ရွားသည့္ အခန္း တခန္း လည္း ျဖစ္သည္။

အေမရိကန္ အမ်ိဳးသား လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ ၏ Twitter စာမ်က္ႏွာတြင္လည္း“သမၼတႀကီးက အခုအခ်ိန္မွာ ဘာသာေရးနဲ႔ယဥ္ေက်းမႈေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ေလးစားမႈ ခံယူရရွိထားတဲ့ ဒလိုင္းလားမားနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေန ပါတယ္”ဟု ေဖာ္ျပခဲ့ၿပီး ဒလိုင္းလားမား အိမ္ျဖဴေတာ္ သို႔ ေရာက္လာသည့္ ျမင္ကြင္းကိုလည္း သီးျခား ထုတ္ျပန္ျခင္း မရွိေပ။

ဒလိုင္းလားမားကို “သိုးေရၿခံဳထားသည့္ ၀ံပုေလြ၊ တိဘက္ လြတ္လပ္ေရး ေဆာင္ရြက္ေနသူ” စသျဖင့္ စြပ္စြဲေလ့ရွိသည့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ က အေမရိကန္က ေတြ႔ဆံုမည္ဆိုေသာ ေၾကညာခ်က္ ထြက္ေပၚလာသည့္ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၀ ရက္ကတည္းကပင္ ခ်က္ခ်င္း ျပင္း ထန္စြာ ကန္႔ကြက္ခဲ့သည္။

“တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ဒီကိစၥကို ျပတ္ျပတ္သားသား ဆန္႔က်င္ပါတယ္”ဟု တ႐ုတ္ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာန၏ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ Hua Chunying က ေျပာၾကားသည္။

“အေမရိကန္ အစိုးရက တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ စိုးရိမ္မႈကို အေလးအနက္ထားတဲ့ အေနနဲ႔ အခုလိုေတြ႔ဆံုမယ့္ အစီအစဥ္ကို အျမန္ဆံုး ပယ္ဖ်က္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုပါတယ္”ဟုလည္း Hua Chunying က ဆိုသည္။

ဒလိုင္းလားမားကို ဘာသာေရးကို အကာအကြယ္ယူၿပီး တ႐ုတ္ဆန္႔က်င္ေရး၊ ခြဲထြက္ေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားတြင္ ပါ၀င္ေနေသာ ႏိုင္ငံ ေရး သမား ျပည္ေျပးတေယာက္ အျဖစ္လည္း ပံုေဖာ္ ေျပာဆိုသည္။

သမၼတ အိုဘားမားႏွင့္ ဒလိုင္းလားမားတို႔ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ႏွင့္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ တို႔တြင္ ေတြ႔ဆံုခဲ့စဥ္ကလည္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက အလားတူ တုံ႔ျပန္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။

၂၀၀၉ ခုႏွစ္က ပထမဆံုး ေတြ႔ဆံုရန္ ျဖစ္ေသာ္လည္း တ႐ုတ္သမၼတ၏ ပထမဆံုး အေမရိကန္ခရီးစဥ္ မတိုင္မီျဖစ္ေနသျဖင့္ တ႐ုတ္ႏို္င္ငံႏွင့္ ဆက္ဆံေရးမပ်က္ေစရန္ သမၼတ အိမ္ျဖဴေတာ္က အခ်ိန္ဆြဲထားခဲ့သည္။

ဒလိုင္းလားမားႏွင့္ ႏို္င္ငံတကာ ေခါင္းေဆာင္မ်ားေတြ႕ဆံုျခင္းကို လြန္ခဲ့ေသာ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာကတည္းကပင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက အၿမဲ ဆန္႔က်င္ ကန္႔ကြက္ခဲ့သည္။

ေဖေဖာ္၀ါရီ၂၀ ရက္ေန႔ညက ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ အေမရိကန္ အမ်ိဳးသား လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ၏ ေၾကညာခ်က္တြင္ ေျပာေရး ဆိုခြင့္ရွိသူ Caitlin Hayden က“အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက ဒလိုင္းလားမားကို အလယ္အလတ္လမ္းစဥ္နဲ႔ ေထာက္ခံသြားမွာပါ”ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ဒလိုင္းလားမား ကို ေထာက္ခံသည္ဆိုသည္မွာ ဒလိုင္းလားမား ေတာင္းဆိုေနသည့္ ပိုမို က်ယ္ျပန္႔ေ
သာ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးရရွိေရးကို ေထာက္ခံျခင္းျဖစ္ၿပီး တိဘက္ေဒသသည္ တ႐ုတ္ျပည္သူ႔ သမၼတႏိုင္ငံ၏ အစိတ္အပိုင္းတခု ျဖစ္သည္ကို သိရွိပါေၾကာင္း တုံ႔ျပန္ခဲ့သည္။

“တိဘက္ လြတ္လပ္ေရးကို မေထာက္ခံပါဘူး”ဟုလည္း Caitlin Hayden က ေျပာသည္။

“တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ရွိဖို႔ အေမရိကန္က ေလးေလးနက္နက္ ေထာက္ခံပါတယ္၊ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ တိဘက္ေဒသမွာ ဆက္လက္ရွိေနတဲ့ တင္းမာမႈေတြနဲ႔ ဆိုး၀ါးလာေနတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေန နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့လည္း စိုးရိမ္ေနပါတယ္”ဟု Caitlin Hayden က ဆက္လက္ ေျပာၾကားသည္။

ထို႔အျပင္ Caitlin Hayden က တ႐ုတ္အစိုးရႏွင့္ ဒလိုင္းလားမား သို႔မဟုတ္ သူ၏ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးေရး အတြက္ အေမရိကန္ က ထပ္မံ ေတာင္းဆိုသြားမည္ဟုလည္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ယခုႏွစ္ လာမည့္ ဧၿပီလတြင္ သမၼတ အိုဘားမား၏ အာရွခရီးစဥ္အျဖစ္ ဂ်ပန္၊ ေတာင္ကိုရီးယား၊ ဖိလစ္ပိုင္ႏွင့္ မေလးရွား စသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားသို႔ သြားေရာက္ရန္ ရွိေနရာ ထိုႏိုင္ငံမ်ားသည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံႏွင့္ ေရပိုင္နက္ကိစၥ အျငင္းပြားေနသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္ေနသည္။

တခ်ိ္န္တည္းတြင္ တ႐ုတ္ႏွင့္ အေမရိကန္သည္ အီရန္၊ ေျမာက္ကိုရီးယား စသည့္ ႏိုင္ငံတကာေရးရာ ကိစၥမ်ားတြင္၂ ႏိုင္ငံစလံုး၏ အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ အခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္ မွီခိုရမည့္ ပူးေပါင္းေျဖရွင္းရမည့္ အေၾကာင္းမ်ားလည္း ရွိေနသည္။

ထို႔အျပင္ တ႐ုတ္သည္ အေမရိကန္၏ အႀကီးဆံုးႏိုင္ငံျခား ၿမီရွင္ႏိုင္ငံလည္း ျဖစ္ၿပီး တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက အေမရိကန္ ေငြတိုက္စာခ်ဳပ္မ်ား ၀ယ္ယူမႈသည္ ယမန္ႏွစ္ ဂ်ဴလိုင္လ ၃၁ ရက္ေန႔အထိ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၁.၂၈ ထရီလီယံ တန္ဖိုးရွိၿပီျဖစ္ေၾကာင္း အေမရိကန္ ဘ႑ာေရး ၀န္ႀကီးဌာန၏ စာရင္းမ်ားအရ သိရသည္။

ယခုအပတ္အတြင္း တ႐ုတ္အစိုးရ ထိပ္တန္းအရာရွိတဦးက “လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ႏို္င္ငံတကာ ဖိအားမ်ားကို အေရး မထားေၾကာင္း ေျပာၾကားလိုက္ၿပီး ဒလိုင္းလားမားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေသာ ႏို္င္ငံျခားေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ၎တို႔ လုပ္ရပ္အတြက္ ျပန္ လည္ ေပးဆပ္ရမည္”ဟု ေျပာဆိုလိုက္သည္။

၂၀၁၁ ခုႏွစ္အတြင္းကသမၼတအိုဘားမားႏွင့္ ဒလိုင္းလားမားတို႔ အိမ္ျဖဴေတာ္တြင္ ေတြ႔ဆံုခဲ့ၾကစဥ္ကလည္း တ႐ုတ္အစိုးရကို အမ်က္
ထြက္ေစခဲ့ၿပီး ထိုသို႔ေတြ႕ဆံုျခင္းေၾကာင့္ ကမာၻ႔စီးပြားေရး အင္အားအႀကီးဆံုးႏိုင္ငံႀကီး ၂ခုၾကားမွ ဆက္ဆံေရးကို ထိခိုက္ နစ္နာ ေစ
လိမ့္မည္ဟုလည္း တ႐ုတ္က သတိေပး ေျပာဆိုခဲ့သည္။

တ႐ုတ္အစိုးရက ၎တို႔၏ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ အေလ့အထမ်ား လုိက္နာက်င့္သံုးမႈကို ဖိႏွိပ္ထိန္းခ်ဳပ္ထားသည့္အတြက္ ၿပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္မ်ား အတြင္း တိဘက္လူမ်ိဳး ၁၂၀ ေက်ာ္သည္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ မီး႐ိႈ႕သတ္ေသ၍ ဆႏၵျပခဲ့ၾကသည္။

၀ါရွင္တန္အေျခစိုက္ International Campaign for Tibet မွ အစိုးရ ဆက္ဆံေရး ဒါ႐ိုက္တာ Todd Stein က သမၼတ အို ဘား မား ႏွင့္ ဒလိုင္းလားမား တို႔၏ ေတြ႔ဆံုမႈသည္ ဟိမ၀ႏၲာေဒသ၏ ယဥ္ေက်းမႈ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးအေပၚ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၏ ေထာက္ခံမႈကို ျပသလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ေျပာဆိုၿပီး သူတို႔ႏွစ္ဦး၏ ေတြ႕ဆံုမႈကို ႀကိဳဆိုလိုက္သည္။

“သမၼတအိုဘားမားရဲ႕ ဒလိုင္းလားမားကို လက္ခံေတြ႔ဆံုမႈဟာ ဒလိုင္းလားမား ရဲ႕အလုပ္၊ သူ႔ရဲ႕သတင္းစကားနဲ႔ သူ႔ရဲ႕ အေၾကာင္း တရားေတြကို ဆက္လက္ၿပီး ေထာက္ခံမယ္လို႔ ျပသလိုက္တာပါပဲ”ဟု Todd Stein က ဆိုသည္။

သမၼတအိုဘားမားႏွင့္ မေတြ႔ဆံုမီ တိုင္းမ္ မဂၢဇင္းႏွင့္ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ အင္တာဗ်ဴးတြင္ ဒလိုင္းလားမားက တ႐ုတ္သမၼတ ရွီက်င္းဖ်င္ (Xi Jinping)ကို အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး ရဲရဲ၀ံ့၀ံ့လုပ္ေဆာင္ေနသူ အျဖစ္ ခ်ီးမြမ္းေျပာဆိုခဲ့သည္။

သို႔ေသာ္လည္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ သတင္းမီဒီယာမ်ား အေပၚ စိစစ္ျဖတ္ေတာက္ေရး စနစ္ကို ေ၀ဖန္ျပစ္တင္ခဲ့ၿပီး တရားစီရင္ေရး စနစ္
သည္လည္း ႏိုင္ငံတကာ စံႏႈန္းမ်ား ႏွင့္ အညီ ျပဳျပင္ရန္ လိုအပ္ေနေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုခဲ့သည္။

၀ါရွင္တန္ၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္ရွိေနေသာ ဒလိုင္းလားမားက ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၀ ရက္ေန႔က ျပည္သူ႔ေရးရာ ေပၚလစီ သုေတသန အဖြဲ႔အစည္း တခုျဖစ္သည့္ American Enterprise Institute ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုၿပီး မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားရာတြင္ တိဘက္ ကိစၥကို ထည့္သြင္း ေျပာဆိုသြားျခင္း မရွိခဲ့ေပ။

ကမာၻတြင္ လိုအပ္ေနေသာ “စာနာမႈ၊ သည္းခံမႈႏွင့္ ခြင့္လႊတ္မႈ”မ်ား အေၾကာင္းကိုသာ ဒလိုင္းလားမားက ေယဘုယ်အေနျဖင့္ ေျပာ ၾကားသြားခဲ့သည္။

တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ တပ္ဖြဲ႔မ်ားက တိဘက္ကို ၁၉၅၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ၀င္ေရာက္ထိန္းခ်ဳပ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ တ႐ုတ္အစိုးရက ထိုလုပ္ရပ္ ေၾကာင့္ ေ၀းလံေခါင္ဖ်ားသည့္ ေဒသတြင္ရွိေသာ တိဘက္ေဒသသည္ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ၊ ေခါင္းပံုျဖတ္ခံေနရမႈႏွင့္ စီးပြားေရး ေနာက္က်မႈမ်ားမွ “ၿငိမ္းခ်မ္းစြာလြတ္ေျမာက္” ႏိုင္ခဲ့သည္ဟု ေျပာဆိုခဲ့သည္။

၁၉၅၉ ခုႏွစ္တြင္ တ႐ုတ္အစိုးရ၏ အုပ္စိုးမႈကို ဆန္႔က်င္သည့္ ေတာ္လွန္ေရးတခု က်ဆံုးခဲ့ရၿပီးေနာက္ တိဘက္ေခါင္းေဆာင္ ဒလိုင္း
လားမား အိႏၵိယႏိုင္ငံသို႔ ထြက္ေျပး တိမ္းေရွာင္ခဲ့ရသည္မွာ ယေန႔အထိပင္ ျဖစ္သည္။

အျခားေသာ ျပည္ပသို႔ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္လာသူမ်ား ႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔မ်ားကမူ တ႐ုတ္အစိုးရက တိဘက္တို႔၏ ဘာသာ ေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈ ႏွင့္ ဘာသာစကားဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးမ်ားကို ျပင္းထန္စြာ ဖိႏွိပ္ခဲ့ၿပီး တင္းက်ပ္သည့္ နည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ ခဲ့သည္ဟု ေ၀ဖန္ ေျပာဆိုၾကသည္။

ဧရာ၀တီ , kolatt(PBDN)
RangonNewsDaily