ျမန္မာက တ႐ုတ္အတြက္ ပို အေရးပါလာေန

ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း ေနာင္ခ်ိဳျမိဳ႕နယ္ထဲက တ႐ုတ္ေရနံပိုက္လိုင္း တည္ေဆာက္ေရးစီမံကိန္း (ဓာတ္ပံု- ဧရာဝတီ)

တ႐ုတ္အစိုးရအေနနဲ႔ ကမၻာ့ အေရွ႕အလယ္ပိုင္း ႏိုင္ငံေတြအေပၚ မွီခိုမႈ ပိုမ်ားလာၿပီး အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက အဲ့ဒီ ႏိုင္ငံေတြအေပၚ မွီခုိမႈ ေလ်ာ့ပါးသြားတာမို႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ဗ်ဴဟာေျမာက္ အားထားရမႈ ႀကီးမား လာလိမ့္မယ္လို႔ လာမယ့္ဆယ္စုႏွစ္ ၂ စုအတြင္း ေရနံထုတ္လုပ္မႈနဲ႔ သံုးစြဲမႈ အလားအလာဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံ

တကာ စြမ္းအင္ေအဂ်င္စီ (International Energy Agency – IEA)ရဲ႕ အကဲျဖတ္ခ်က္အသစ္ထဲမွာ ေရး

သားထားပါတယ္။

မႏွစ္တုန္းက တ႐ုတ္ႏိုင္ငံထဲ ေရနံတင္ပို႔မႈမွာ အီရတ္က ၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ပါခဲ့တာပါ။ တေန႔ကို ေရနံ စည္ ေပါင္း ၂၇၅၀၀၀ ဝန္းက်င္ တင္ပို႔ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲ့ဒီတင္ပို႔မႈႏႈန္းက ၂၀၃၅ ခုႏွစ္ေရာက္တဲ့အခါ တေန႔ကို ေရနံ စည္ေပါင္း ၈ သန္းေက်ာ္အထိ မ်ားျပားသြားလိမ့္မယ္လို႔ IEA ရဲ႕ စီးပြားေရးပညာရွင္ ဖာတီ ဘီ႐ိုလ္ (Fatih Birol) က သံုးစြဲမႈအလားအလာဆိုင္ရာ ေလ့လာခ်က္တခုထဲမွာ ႀကိဳတင္ခန္႔မွန္းထားပါတယ္။ ဒီႏႈန္းဟာ ေဆာ္ဒီအာေရဗ် ႏိုင္ငံက ေန တင္သြင္းမႈရဲ႕ အထက္ကို ေရာက္သြားပါလိမ့္မယ္။

ဒီအေျခအေနမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံက အေရွ႕အလယ္ပိုင္း ေရနံထြက္ရာေဒသေတြနဲ႔ တ႐ုတ္ ေရနံခ်က္စက္႐ံုအတြက္ ၾကားခံ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးလမ္းေၾကာင္းအျဖစ္ အေရးပါေနတာပါပဲ။

အခုဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုျဖတ္ၿပီး တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအေနာက္ေတာင္ ယူနန္ျပည္ထဲကို သြယ္တန္းမယ့္ ေရနံပိုက္ လိုင္းတခုကို တ႐ုတ္ အမ်ိဳးသား ေရနံေကာ္ပိုေရးရွင္း (Chinese National Petroleum Corporation – CNPC) က ဦးေဆာင္ၿပီး တည္ေဆာက္ေနပါတယ္။ ဒီပိုက္လိုင္းဟာ ေရွ႕ႏွစ္အလယ္ဝန္းက်င္ဆိုရင္ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းက ေရနံ ေတြကို စတင္ စုပ္ယူေတာ့မွာပါ။

လုပ္ငန္းအေျခက်သြားတဲ့အခါ အဲ့ဒီပိုက္လိုင္းက တႏွစ္ကို ေရနံစိမ္း မက္ထရစ္တန္ေပါင္း ၂၃ သန္းအထိ သယ္ ေဆာင္ႏိုင္မွာျဖစ္တယ္လို႔ ပီကင္း အေျခစိုက္ ဂလိုဘယ္လ္တိုင္းမ္စ္ သတင္းစာ (Global Times) က ေရးသား တင္ ျပခဲ့ပါတယ္။ မက္ထရစ္တန္ ၂၃ သန္းဆိုတာဟာ သိပ္ႀကီးမားလွတဲ့ ပမာဏေတာ့မဟုတ္ပါဘူး၊ ဒါေပမယ့္ ဒီတင္ပို႔ မႈဟာ လာမယ့္အနာဂတ္ကာလမွာ အဲ့ဒီပမာဏထက္ အမ်ားႀကီး ပိုႀကီးတဲ့ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းက ေရနံစိမ္းေတြကို ျမန္မာႏိုင္ငံကေနျဖတ္ျပီး တင္ပို႔မယ့္ ေရွ႕ေျပးအရိပ္အေယာင္ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

လက္ရွိ ပိုက္လိုင္းနဲ႔ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းက ေရနံတင္သေဘၤာႀကီးေတြ ဆိုက္ကပ္ႏိုင္ေအာင္ ေက်ာက္ျဖဴေရနက္ဆိပ္ ကမ္း တည္ေဆာက္ဖို႔ေတြအတြက္ CNPC က အေမရိကန္ေဒၚလာ ၄.၅ ဘီလီယံ သံုးစြဲေနတာပါ။

“တကယ္လို႔ ပိုက္လိုင္းအစီအစဥ္ဟာ ျမန္မာျပည္ေျမာက္ပို္င္း ေဒသတခ်ိဳ႕မွာ လႈပ္ရွားေနတဲ့ လက္နက္ကိုင္အင္အား စုေတြ ေႏွာက္ယွက္တာ မခံရဘူးဆိုရင္ တ႐ုတ္ အမ်ိဳးသားေရနံကုမၸဏီေတြ (National Oil Companies – NOCs) ျမန္မာျပည္ကို ျဖတ္ၿပီး ပိုက္လိုင္းေတြ ပိုေဆာက္လာႏိုင္တဲ့ အလားအလာ အေတာ္ေလးရွိပါတယ္” လို႔ ေဒသဆိုင္ရာ စြမ္းအင္လုပ္ ငန္း ေလ့လာသံုးသပ္သူ ေကာလင္း ေရးႏိုးစ္ (Collin Reynolds) က ေျပာပါတယ္။

“တကယ္လို႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက အေရွ႕အလယ္ပိုင္းႏိုင္ငံေတြကေန ေရနံတင္ပို႔မႈကို တိုးျမွင့္မယ္ဆိုရင္ မာလက္ကာ ေရလက္ၾကားကို ျဖတ္ၿပီးသယ္ေဆာင္ရတဲ့ လမ္းေၾကာင္းရဲ႕အႏၱရာယ္ကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ဖို႔ ဘာဘဲလုပ္ရလုပ္ရ လုပ္ခ်င္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လည္း အျခားေရြးခ်ယ္စရာ နည္းလမ္းတခုအေနနဲ႔ တ႐ုတ္ေတြက ျမန္မာျပည္မွာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ လုပ္ခဲ့တာေပါ့။ အခုလမ္းေၾကာင္းကိုလည္း သူတို႔က ကာကြယ္ခ်င္မွာပဲေလ” လို႔ သူက ဆိုပါေသးတယ္။

အိႏၵိယႏိုင္ငံကေတာ့ အိႏၵိယသမုဒၵရာထဲမွာ တ႐ုတ္ေရတပ္သေဘၤာေတြ ပိုမ်ားလာတာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး စိုးရိမ္တယ္လို႔ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

CNPC နဲ႔ တ႐ုတ္အမ်ိဳးသား ကမ္းလြန္ေရနံေကာ္ပိုေရးရွင္း (China National Offshore Oil Corporation) ဟာ အီရတ္ ေရနံတြင္းေတြမွာ ေဒၚလာ ဘီလီယံနဲ႔ခ်ီၿပီး ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံေနၾကတယ္လို႔လည္း IEA က ေျပာပါတယ္။ ဒီလို ရင္းႏွီး ျမွဳပ္ႏွံေနတဲ့အတြက္ အီရတ္ႏိုင္ငံဟာ မၾကာခင္မွာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ေရနံအမ်ားဆံုးဝယ္ယူတဲ့ ကမၻာေပၚမွာ ေဆာ္ဒီအာေရဗ်ႏိုင္ငံၿပီးရင္ ဒုတိယအမ်ားဆံုး ေရနံထုတ္လုပ္သူအျဖစ္ ေပၚထြက္လာဖို႔ ဦးတည္ေနတယ္လို႔လည္း အဲ့ဒီအဖြဲ႔က ဆိုပါ တယ္။

“တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ အီရတ္ကေန ေရနံေတြ တစထက္တစ ပိုမ်ားၿပီး တင္သြင္းမယ္ဆိုတာ သိပ္ကို ျဖစ္ႏိုင္တဲ့အျပင္ အဲ့ဒီလို တင္သြင္းတာဟာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအတြက္ အက်ိဳးအျမတ္ရွိေစပါတယ္။ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းက တျခားႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ယွဥ္ရင္ ေလာေလာဆယ္မွာ အီရတ္က အေတာ္ေလး တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ရွိေပမယ့္ ေဘးအႏၱရာယ္ေတြကိုလည္း  က်ေနာ္တို႔ နားလည္သေဘာေပါက္ထားသင့္ပါတယ္” လို႔ Xiamen တကၠသိုလ္က တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ စြမ္းအင္စီးပြားေရး သုေတသနစင္တာရဲ႕ ဒါ႐ိုက္တာ လင္ဘိုကီယန္င္ (Lin Boqiang) က တ႐ုတ္ေန႔စဥ္ (China Daily) သတင္းစာကို ေျပာခဲ့ပါတယ္။

တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ျပည္တြင္း ေရနံထုတ္လုပ္မႈဟာ ၂၀၂၀ မွာ အမ်ားဆံုးျဖစ္လာႏိုင္ၿပီး တႏွစ္ကို တန္ေပါင္း ၂၂၀ သန္း ေလာက္ ထုတ္ႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားေပမယ့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးက တႏွစ္ကို ၇ ရာခိုင္ႏႈန္း ဒါမွမဟုတ္ လည္း အဲ့ဒီထက္ပိုၿပီး ဆက္တိုးခ်ဲ႕လာမယ္ဆိုရင္ ေရနံသံုးစြဲမႈကလည္း တႏွစ္ကို တန္ေပါင္း ၆၅၀ သန္းေက်ာ္ အထိ ေရာက္ရွိသြားလိမ့္မယ္လို႔ စီးပြားေရးနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳတိုးတက္မႈဆိုင္ရာ သုေတသနအင္စတီက်ဳျဖစ္တဲ့ စီႏိုပက္ (SINOPEC) အဖြဲ႔က ႀကိဳတင္ခန္႔မွန္းထားပါတယ္။

IEA ရဲ႕ အစီရင္ခံစာထဲမွာေတာ့ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ အေရွ႕အလယ္ပို္င္းက ေရနံကို တစတစပိုၿပီးအေလးအနက္ထား လာေနတာဟာ ေဒသတြင္းက အျခားႏိုင္ငံေတြကို ေရနံတင္သေဘၤာႀကီးေတြ ျဖတ္သန္းမယ့္ “ဗ်ဴဟာေျမာက္ လမ္း ေၾကာင္းေတြရဲ႕ လံုၿခံဳေရးကို အာ႐ံုစိုက္ဖို႔” ဖိအားေပးရာေရာက္လိမ့္မယ္လို႔ ေရးထားပါတယ္။

တ႐ုတ္အစိုးရအေနနဲ႔ အထူးစိုးရိမ္ေနတာက မေလးရွားနဲ႔ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံၾကားမွာရွိတဲ့ မာလက္ကာေရလက္ၾကားရဲ႕ ေနရာက်ဥ္းက်ဥ္းကေလးကိုပါ။ အေရွ႕အာရွကို သြားႏိုင္ဖို႔အတြက္ တ႐ုတ္သေဘၤာေတြအားလံုး အဲ့ဒီေနရာက်ဥ္းက်ဥ္း ေလးကတဆင့္ စကၤာပူႏိုင္ငံကို ျဖတ္ၿပီး သြားရတာတကိုး။ ႏိုင္ငံေရးအရ ျပႆနာတစံုတရာတက္လာတဲ့ အခါမ်ိဳးမွာ ေရလက္ၾကားကို အလြယ္တကူ ပိတ္ဆို႔လိုက္ႏိုင္တယ္လို႔ တ႐ုတ္ေတြက စိုးရိမ္ေနတာပါ။

တ႐ုတ္အစိုးရက ျမန္မာျပည္အေပၚ ပထဝီႏိုင္ငံေရးအရ မွီခုိလာေနတာဟာ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံေတြ အတြက္ လည္း စိုရိမ္စရာျဖစ္လာေစပါတယ္။ တ႐ုတ္ကုမၸဏီႀကီးေတြက ေဒသဆိုင္ရာအက်ိဳးစီးပြားကို ပ်က္ေစတယ္လို႔ အဲ့ဒီ ႏိုင္ငံေတြ ၾကားမွာ သေဘာထားၾကတာမို႔ သူတို႔ရဲ႕လုပ္ရပ္အေပၚ ေဒါသထြက္ေနၾကတာလည္း ရွိပါတယ္။

CNPC ရဲ႕ ပါတနာေတြျဖစ္တဲ့ ျမန္မာ့ေရနံႏွင့္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔လုပ္ငန္း (Myanmar Oil & Gas Enterprise – MOGE) နဲ႔ စြမ္းအင္ဝန္ႀကီးဌာနေတြရဲ႕ အဆိုအရ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ေရနံပိုက္လိုင္းကေန ျဖတ္သန္းသယ္ယူပို႔ ေဆာင္ေၾကးအျဖစ္ တႏွစ္ကို အမ်ားဆံုး ေဒၚလာ ၃၆.၈ သန္း ရလိမ့္မယ္လို႔ သိရပါတယ္။ လမ္းေၾကာင္းခက ေဒၚလာ ၁၃.၈ သန္းနဲ႔ ပိုက္လိုင္းကိုျဖစ္မယ့္ ေရနံစိမ္းေတြအတြက္ တတန္ကို တေဒၚလာ ရမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ လူ႔အခြင့္ အေရးအဖြဲ႔ေတြကေတာ့ ဒီႏႈန္းထားက သိပ္ကို နည္းလြန္းတယ္လို႔ ေဝဖန္ၾကပါတယ္။

ဒါ့ျပင္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔လိုင္းနဲ႔ အတူယွဥ္ေဖာက္မယ့္ ေရနံပိုက္လိုင္းတေလွ်ာက္မွာ ေဒသခံေတြကို အဓမၼေနရာေရႊ႕ေျပာင္းတာေတြနဲ႔ ေျမသိမ္းတဲ့ကိစၥေတြ အေျမာက္အျမား ျဖစ္ေနၾကတယ္လို႔ လည္း အစိုးရမဟုတ္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြ (NGOs) က စြပ္စြဲၾကပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ “ေဒသခံေတြရဲ႕ ပညာေရးနဲ႔ က်န္မာေရးအဆင့္အတန္းေတြ တိုးတက္လာေအာင္ ကူညီဖို႔” CNPC က ေဒၚလာ ၆ သန္းလႉခဲ့တယ္လို႔ အခိုင္အမာေျပာဆိုေၾကာင္း ဂလိုဘယ္တိုင္းမ္စ္က ေရးသားတင္ျပခဲ့ပါတယ္။ “ပိုက္လိုင္း တေလွ်ာက္မွာရွိတဲ့ ရြာေတြဖြံ႔ၿဖိဳးလာေစေရးမွာ ပိုၿပီးကူညီႏိုင္ေအာင္” CNPC က ႏွစ္စဥ္ ေဒၚလာ ၂ သန္း ထည့္ဝင္သြား ဖို႔ သေဘာတူတယ္လို႔လည္း အဲ့ဒီသတင္းမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

တ႐ုတ္ကုမၸဏီႀကီးေတြဟာ MOGE ဒါမွမဟုတ္ ျမန္မာ စစ္တပ္ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းက ပိုင္တဲ့ ကုမၸဏီႀကီးေတြနဲ႔ တိတ္တဆိတ္ သေဘာတူလက္မွတ္ထိုးခဲ့တဲ့ စာခ်ဳပ္ေတြအရ လုပ္ငန္းလည္ပတ္ရာမွာ ေဒသခံျပည္သူေတြနဲ႔ အဆင္ေျပေအာင္ မႀကိဳးစားၾကပါဘူး။

ဘယ္လိုပဲျဖစ္ေနေန စာခ်ဳပ္နဲ႔လုပ္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြျဖစ္တာမို႔ အဲ့ဒီလုပ္ငန္းေတြကို ဖ်က္လိုက္ရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံက ေလ်ာ္ေၾကးေငြ အေျမာက္အျမား ေပးရႏိုင္တယ္လို႔ မံုရြာေၾကးနီစီမံကိန္း တိုးခ်ဲ႕တဲ့အေပၚ ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္ ေနၾကသူေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုတဲ့ပြဲမွာ သမၼတ႐ံုးဝန္ႀကီး ဦးေအာင္မင္းက ဖြင့္ဟေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။ ဒီစီမံကိန္းကို တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ဝမ္ေဘာင္ (Wanbao) ကုမၸဏီနဲ႔ ျမန္မာ့စီးပြားေရးဦးပိုင္ေတြက ပူးတြဲ ပိုင္ဆိုင္ၾကတာပါ။

ေငြေၾကးဆိုင္ရာအက်ိဳးဆက္ေတြရွိႏိုင္တာမို႔ၿမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ တ႐ုတ္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ စိတ္မေကာင္းျဖစ္ ေအာင္ လုပ္မိမွာကို စိုးရိမ္တယ္လို႔ ဦးေအာင္မင္းက ဆႏၵျပသူေတြကို ေျပာပါတယ္။ ဒီလို ေျပာတာဟာ အထူးသျဖင့္ ျမစ္ဆံုေရကာတာနဲ႔ သက္ဆိုင္ပါတယ္။ 

အဲ့ဒီေရကာတာတည္ေဆာက္မႈကို သဘာဝ ပါတ္ဝန္က်င္ဆိုင္ရာ အေၾကာင္းျပခ်က္ေတြနဲ႔ သမၼတဦးသိန္းစိန္က တရားဝင္ ရပ္ဆိုင္းခဲ့တာကိုး။

ေကာလင္း ေရးႏိုးစ္ကေတာ့ “CNPC နဲ႔ ေရနံတင္ပို႔မႈနည္းနာေတြကို ကိုင္တြယ္ဖို႔ဆိုရင္ ျမန္မာျပည္မွာ အခုရွိေနတဲ့ အစိုးရထက္ ပိုၿပီး အားေကာင္းေမာင္းသန္ရွိတဲ့ အစိုးရတရပ္ လိုပါတယ္” လို႔ ဆိုပါတယ္။

ဧရာ၀တီ